Του Αντώνη Λοΐζου* 

Το θέμα του κόστος αγοράς κατοικιών/διαμερισμάτων είναι γνωστό και αναδείχθηκε σε ΜΕΓΑ θέμα μόνο τους τελευταίους μήνες. Υπάρχει ασφαλώς κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα στο ύψος των οικιστικών ενοικίων, διότι αυξήθηκαν τα τελευταία 2 χρόνια γύρω στο 20% (στις πόλεις) και λόγω της μη ανέγερσης νέων μονάδων και λόγω της έλλειψης που προκαλούν οι ενοικιάσεις τύπου Airbnb με πολύ ψηλά ενοίκια. Ο αυξημένος αριθμός των φοιτητών έχει προσθέσει στην ζήτηση στις περιοχές άμεσες με τις διάφορες σχολές και όλα αυτά με τους μισθούς του ιδιωτικού τομέα να παραμένουν στα ίδια επίπεδα (ιδιαίτερα για τους χαμηλότερα αμειβόμενους, όπως γραμματειακό προσωπικό κλπ) προκαλεί πρόβλημα.

Εστιάζοντας στο θέμα των ενοικίων ιδιαίτερα, το πρόβλημα θα είναι αυξανόμενο. Εάν συνοψίσουμε τις διάφορες προτάσεις προς απάμβλυνση του προβλήματος (οι πιο σοβαρές) έχουμε τις πιο κάτω:

• Αύξηση του συντελεστή δόμησης

Σε περιπτώσεις εντός/περιφέρεια των πόλεων για οικιστική ανάπτυξη κατά 30%-40% (αύξηση του Συντελεστή Δόμησης) σε γήπεδα πέραν των 2.000 τ.μ. για περιορισμό του αρνητικού επηρεασμού των περιοίκων και για έργα τα οποία θα διατηρηθούν για ενοικίαση για περίοδο 10 ετών με σχετικές αποδείξεις.  Οι μονάδες αυτές να μπορούν μεν να διατεθούν σε τρίτους, νοουμένου ότι οι αγοραστές θα έχουν την ίδια υποχρέωση της ενοικίασης. 

• Η ανοησία των ελάχιστων εμβαδών

Από την πρώτη ημέρα που κάποιοι σοφοί της Πολεοδομίας εισηγήθηκαν αυτό το περίεργο μέτρο (1990) και ανάλογα με τον αριθμό των υπνοδωματίων να είναι και το εμβαδό των μονάδων, αυξήθηκε το κόστος κατασκευής και των ενοικίων/τιμής πώλησης. Η κατάργηση αυτού του περιορισμού και/ή μείωση (ή κατάργηση) των ελάχιστων εμβαδών, θα επιφέρει και την αύξηση των μονάδων και μείωση του κόστους (ίδε προηγούμενο μας άρθρο με ιδιαίτερη αναφορά στην Ιρλανδία για Affordable Housing). Ταυτόχρονα διαμερίσματα προς ενοικίαση για μια δεκαετία, να μην απαιτείται ο χώρος στάθμευσης ανά ένα διαμέρισμα, αλλά ένας χώρος ανά δύο. Η πρόταση αυτή θα μειώσει το κόστος κατασκευής και κατ’ επέκταση των ενοικίων (το μέτρο αυτό θα είναι κατάλληλο για ενοικιάσεις σε φοιτητές).

• Χαμηλού Κόστους Μονάδες

Τι είναι αυτό; Θα εισάγουμε προκατασκευασμένες μονάδες ξύλινες ή άλλως πως και θα τις αναλάβει και να συμμετέχει και ο Οργανισμός Αναπτύξεως Γης;  Δηλαδή να «γεμίσουμε» με ένα αριθμό νέων συνοικισμών, το αποτέλεσμα των οποίων παρατηρούμε σήμερα από τους μεταπολεμικούς συνοικισμούς, που προσθέτουν στα γκέτο και την κοινωνική κατάταξη των πολιτών.

• Χρόνος εκτέλεσης

Ανεξάρτητα των πιο πάνω για να αρχίσει το θέμα να επιλύεται, θα χρειαστούν 2-3 χρόνια (άδειες-εκτέλεση κλπ) σε μια περίοδο που τα ενοίκια αναμένεται να αυξηθούν. Ως εκ τούτου και ως προσωρινό μέτρο για περίοδο 5 ετών και για περιοχές εντός των πόλεων, διαμερίσματα προς ενοικίαση να δικαιούνται μείωση της φορολογίας, για να ενθαρρύνονται οι υφιστάμενοι ιδιοκτήτες να ενοικιάζουν. 

• Ενοικιοστάσιο

Ένα μεγάλο ποσοστό ιδιοκτητών αποσύρουν τις μονάδες τους προς ενοικίαση λόγω του ενοικιοστασίου όπου οι κακοπληρωτές, ενθαρρύνονται με τις μακροχρόνιες δικαστικές διαδικασίες, αυξάνοντας έτσι το πρόβλημα. Δύσκολο να ξεπεραστεί αυτό το πρόβλημα και ίσως, ως έναυσμα μιας συζήτησης να είναι και η μερική υιοθέτηση της πρότασης του κ. Αβέρωφ Νεοφύτου για άμεση έξωση με συνοπτικές διαδικασίες στο Δικαστήριο, με περίοδο αναμονής/έξωσης όχι πέραν των 3 μηνών.

• Επιδοτήσεις

Υπάρχει και η πρόταση για επιδοτήσεις, αλλά αυτό το μέτρο θα φορτώσει στο Κράτος με πρόσθετα κονδύλια εκατομμυρίων (και με ανάλογες κομπίνες που συνήθως αυτές συνοδεύονται). Δεν είναι αυτή η πρόταση λύση.

• Airbnb

Άμεση εφαρμογή της πρότασης για την φορολογία τους και την ετοιμασία καταλόγου τέτοιων μονάδων. Η εφαρμογή του μέτρου αυτού χρειάζεται και η συνεισφορά των τοπικών Αρχών (ίδε προηγούμενο μας άρθρο επί του θέματος με την παρακολούθηση και ανάλογη είσπραξη ποσοστού για τους επιβλέποντες). 

• Κολλέγια & Πανεπιστήμια

Η ενοικίαση από τα ιδρύματα αυτά απευθείας από τους ιδιοκτήτες και μετενοικίαση τους στους φοιτητές. Ένας επενδυτής θα λογαριάσει χαμηλότερο ενοίκιο εάν ενοικιάζει αριθμό μονάδων και ως «σίγουρο» ενοίκιο παρά να «τρέχει» τον κάθε φοιτητή για την ασυνέπεια του. Ναι μεν θα φορτωθούν τα ιδρύματα αυτά με ίδιο κόστος (που μπορούν να αναθέτουν την διαχείριση τους σε ιδιωτικά γραφεία), αλλά ταυτόχρονα θα βοηθήσουν στην επίλυση του στεγαστικού θέματος των δικών τους φοιτητών.

• Οργανισμός Χρηματοδοτήσεως Στέγης & Οργανισμός Αναπτύξεως Γης

Οι οργανισμοί αυτοί όντας Κρατικοί, δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν αυτού του μέτρου και ούτε έχουν και την ανάλογη γη για να κατασκευάσουν τις αναπτύξεις. Το να ανεγείρει ο ΟΑΓ 50-100 μονάδες σε όλη την Κύπρο δεν λύνει το πρόβλημα, ούτε άμεσα, ούτε στο μέλλον (επιπλέον οι αντιδράσεις από τους developers για αθέμητο ανταγωνισμό).

Χρειάζεται άμεση συζήτηση κύριε Υπουργέ των Εσωτερικών, με άμεση κατάργηση ή μείωση των ελάχιστων εμβαδών και την αύξηση του συντελεστή δόμησης και μετά τα υπόλοιπα μέτρα που εισηγούμαστε.

Όλα τα υπόλοιπα είναι θεωρίες για κατανάλωση του κόσμου.

*F.R.I.C.S. – Αντώνης Λοΐζου & Συνεργάτες Λτδ – Εκτιμητές Ακινήτων & Διαχειριστές Έργων Ανάπτυξης

www.aloizou.com.cy 

Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.