Την αλλαγή της κουλτούρας των Κυπρίων και τη στροφή προς πιο μικρούς χώρους και διαμερίσματα καταγράφει σε συνέντευξή του στον «Φ» ο Διευθύνων Σύμβουλος της G&P Lazarou, Πέτρος Λαζάρου.

Ο κ. Λαζάρου τονίζει ότι η προηγούμενη χρονιά κινήθηκε σε πολύ υψηλά επίπεδα –επίπεδα προ κρίσης– ενώ η ζήτηση από τους Κυπρίους αναθερμάνθηκε είτε για εξασφάλιση στέγης είτε για επένδυση. Όπως αναφέρει, πρώτιστα οι Κύπριοι ενδιαφέρονται για εξασφάλιση στέγης, ενώ η δεύτερη επιλογή τους είναι για εξασφάλιση σταθερού εισοδήματος από ακίνητα που μπορούν να τα αγοράσουν και να τα ενοικιάσουν σε τρίτους.

Αντίθετα, οι ξένοι αγοραστές προτιμούν κυρίως διαμερίσματα και μικρά σπιτάκια και οι ελίτ αυτής της αγοράς προτιμά ή μεγάλες κατοικίες πάνω στη θάλασσα ή διαμερίσματα στους νεοφανείς αναπτυσσόμενους πύργους Λεμεσού Αγίας Νάπας κτλ. Τέλος, ο κ. Λαζάρου σημειώνει ότι οι εταιρείες ανάπτυξης γης θα πρέπει να προσέξουν να μην υπερδανειστούν και να αγοράζουν οποιοδήποτε κτήμα τους προσφερθεί σε οποιαδήποτε τιμή και τους συμβουλεύει όπως μην χρησιμοποιούν τις προκαταβολές για να αγοράζουν συνέχεια γη. 

Πώς κινείται ο κλάδος των ακινήτων;

Ο κλάδος ακινήτων όλο το 2018 κινήθηκε ανοδικά και συγκεκριμένα εμείς σαν γραφείο είχαμε τα ίδια αποτελέσματα και τις ίδιες πωλήσεις, που είχαμε τη χρυσή χρονιά του 2008. Επομένως, αναμένουμε ότι και το 2019 θα κινηθεί περίπου στους ίδιους ρυθμούς. 

Τι υπάρχει σήμερα στην αγορά προς πώληση και σε ποιες τιμές συνήθως;

Σήμερα στην αγορά υπάρχουν προς πώληση ακίνητα αξίας περίπου €10 δισ., τα €6 δισ. αφορούν περιουσιακά στοιχεία που περιήλθαν στην κατοχή των τραπεζών και τα €4 δισ. από την ελεύθερη αγορά. Οι τιμές κυμαίνονται ανά επαρχία, ανά είδος κατασκευής σε διαφορετικά επίπεδα, δηλαδή η κάθε πόλη έχει τη δική της τιμολόγηση, σύμφωνα με τα κριτήρια των αγοραστών.

Εκτός των ακινήτων που πωλούν οι τράπεζες, υπάρχουν και ιδιώτες που «καίγονται» να πωλήσουν;

Φυσικά και υπάρχουν ιδιώτες που καίγονται να πωλήσουν καθότι η χρηματοδότηση πλέον δεν είναι εύκολα εφικτή. Επίσης οι περισσότεροι από αυτούς έχουν κληρονομήσει την ακίνητη ιδιοκτησία που το κόστος τους είναι μηδενικό ή και άλλοι θέλουν να πωλήσουν σε χαμηλότερες τιμές με απώτερο σκοπό να εξοφλήσουν παλιές αμαρτίες, δάνεια κτλ.

Τι ζητούν να αγοράσουν οι περισσότεροι Κύπριοι αγοραστές; 

Η πρώτη ζήτηση για τους Κύπριους αγοραστές είναι για εξασφάλιση στέγης, ενώ η δεύτερη επιλογή τους είναι η εξασφάλιση σταθερού εισοδήματος από ακίνητα που μπορούν να τα αγοράσουν και να τα ενοικιάσουν σε τρίτους. Τρίτη είναι η μερίδα των ήδη αποκαταστημένων που φροντίζουν για το μέλλον και την αποκατάσταση των παιδιών τους αγοράζοντας ακίνητα. Τέταρτη κατηγορία Κυπρίων αγοραστών είναι για αγορά εξοχικού, ενώ η πέμπτη κατηγορία είναι οι επενδυτές που αγοράζουν με απώτερο σκοπό το κέρδος.

Ιδιοκατοίκηση

Η ζήτηση για ιδιοκατοίκηση πόσο κινείται και προς τι είδος ακινήτων;

Η ζήτηση για ιδιοκατοίκηση είναι μεγάλη γιατί οι τιμές των ακινήτων έχουν αυξηθεί, οι τιμές των δανείων έχουν κατεβεί, έτσι τα νεαρά ζευγάρια που μπορούν να έχουν χρηματοδότηση με ορίζοντα 30 χρόνια προτιμούν να αγοράζουν αντί να ενοικιάζουν. Το είδος που κινείται περισσότερο είναι αυτό που μπορεί να αγοράσει η μεσαία τάξη που είναι το μεγάλο αγοραστικό κοινό που είναι το διαμέρισμα, μικρές κατοικίες σε μισό οικόπεδο, καθώς και μικρές μονοκατοικίες σε μισό οικόπεδο.

Υπάρχει η στροφή προς την αγορά διαμερίσματος;  Ξεφύγαμε από τη νοοτροπία που ήθελε οικόπεδο και ανέγερση σπιτιού;

Φυσικά υπάρχει στροφή προς την αγορά διαμερίσματος, αφού οι millenniums, που είναι η μεγάλη αγοραστική δύναμη, έχουν αλλάξει τη φιλοσοφία τους σε σχέση με την προηγούμενη γενιά και προτιμά να ζει σε πιο μικρό χώρο, πιο ευκολοσυντήρητο, πιο κοντά στα κέντρα των πόλεων και να μην επαναλάβουν τα λάθη του υπερ-δανεισμού που είχε η προηγουμένη γενιά.

Ο κόσμος προτιμά κέντρο πόλης, ή την αποκέντρωση όπως κάποια χρόνια πριν που έψαχναν οικόπεδα σε περιοχές γύρω από την πρωτεύουσα και τις άλλες πόλεις;

Η μεγάλη μερίδα κόσμου προτιμά να είναι κοντά στα κέντρα των πόλεων γιατί υπολογίζει όλα τα έξοδα όπως καύσιμα, χρόνο μετακίνησης και της γρήγορης πρόσβασης σε όλες τις υπηρεσίες, καφέ, εστιατόρια, νοσοκομεία, κέντρα αναψυχής, φροντιστήρια κτλ.

Η αγορά εξοχικής κατοικίας πώς κινείται;

Η αγορά εξοχικής κατοικίας κινείται πολύ δυναμικά όχι από την εγχώρια αγορά αλλά από την εξωγενή αγορά.

Τεσσάρων ταχυτήτων οι ξένοι αγοραστές

Τι προτιμούν οι ξένοι αγοραστές και από πού προέρχονται αυτοί;

Οι ξένοι αγοραστές προτιμούν κυρίως διαμερίσματα και μικρά σπιτάκια και οι ελίτ αυτής της αγοράς προτιμά ή μεγάλες κατοικίες πάνω στη θάλασσα ή διαμερίσματα στους νεοφανείς αναπτυσσόμενους πύργους Λεμεσού, Αγίας Νάπας κτλ.

Πόσων ταχυτήτων ξένους αγοραστές έχουμε;

Έχουμε τεσσάρων ταχυτήτων ξένους. Η πρώτη κατηγορία είναι οι υπήκοοι από τρίτες χώρες που θέλουν να εξασφαλίσουν μόνιμη διαμονή ή διαβατήριο, η δεύτερη Άραβες που μπορεί να θέλουν διαβατήριο ή απλά να τοποθετήσουν τα χρήματά τους σε μια γειτονική ευρωπαϊκή χώρα. Παράλληλα, έχουμε τους Ρώσους που εδρεύουν εδώ, έχουν βάσεις και σχέσεις με το νησί και η τέταρτη παραδοσιακά οι Άγγλοι που, λόγω του ότι ήμασταν προηγουμένως αποικία τους, συνεχίζουν να ενδιαφέρονται για την εξασφάλιση δεύτερης διαμονής στην Κύπρο.

Τα μέτρα κατά των Ρώσων επηρέασαν τον αριθμό των Ρώσων αγοραστών;

Φυσικά και έχουν επηρεάσει, όχι όμως σε βαθμό που έχουμε ανησυχήσει ή πανικοβληθεί.

Τι πρέπει να προσέξουν οι κατασκευαστικές εταιρείες προκειμένου να μην προκύψει ξανά φούσκα;

Πρέπει να προσέξουν να μην υπερδανειστούν και να αγοράζουν οποιοδήποτε κτήμα τους προσφερθεί σε οποιαδήποτε τιμή. Επίσης, θα πρέπει να μη χρησιμοποιούν τις προκαταβολές για να αγοράζουν συνέχεια γη και να αυξάνεται η ζήτηση της γης, ενώ καλό θα ήταν να μη δέχονται να πληρώνουν υπέρογκα ποσά σε προμήθειες, που αυτό θα ανεβάζει τις τιμές. Καταλήγοντας, θα έλεγα, καλό είναι να θυμούνται το αρχαίο ρητό «μέτρον άριστον».

Της Δήμητρας Λάντου