Του Αντώνη Λοίζου*

Επ’ ευκαιρίας της επετείου του θανάτου του Ευαγόρα Παλληκαρίδη και σε σχέση με την κατοικία που γεννήθηκε και μεγάλωσε, βρεθήκαμε προ διλήμματος στην απαλλοτρίωση αυτής της κατοικίας (για μετατροπή της σε Μουσείο) σε δικαστική διαμάχη που αφορούσε την αξία της.

Η δική μας θέση όσον αφορά το ύψος της αποζημίωσης δεν διέφερε ουσιαστικά από εκείνη της προσφοράς του Κτηματολογίου ως γη και κτίρια. 

Στην δική μας όμως εκτίμηση προσθέσαμε και ένα ελάχιστο ποσοστό 20% επαύξηση/υπεραξία λόγω της ιστορικής σημασίας του κτιρίου.  Θέσαμε λοιπόν το ερώτημα στο Δικαστήριο εάν ιστορικά κτίρια ή κτίρια με ιστορία έχουν μια υπεραξία.  Ως παράδειγμα παραθέσαμε το ερώτημα τι είναι η αξία της κατοικίας του Μακαρίου στην Παναγιά;  Θα το προσέγγιζε κάποιος ως μια «σκέτη» κατοικία του χωριού ή μήπως κάποιος τρίτος είτε ιδιώτης είτε σωματεία/οργανώσεις θα ήταν διατεθειμένοι να αυξήσουν την τιμή προσφοράς λόγω αυτού του δεδομένου;  Θέσαμε επίσης το ερώτημα γιατί η σουίτα του Churchill στο ξενοδοχείο Claridge όπου ζούσε εκεί κατά την διάρκεια του Β’ παγκοσμίου πολέμου, έχει μια εξαιρετικά ψηλή ζήτηση και μάλιστα λειτουργεί και ως μουσείο για τουρίστες/επισκέπτες με ανάλογη χρέωση;  Θέσαμε επίσης το ερώτημα γιατί ένα αρχαίο «αγγείο» να έχει μια αξία πέραν ενός αγγείου που θα μπορούσε να αγοράσει κάποιος από ένα σύνηθες εργαστήριο αγγειοπλαστικής;  Υποβάλαμε επίσης εάν π.χ. ο Κούλας (το Κάστρο στο Κολόσσι) επωλείτο και δίπλα υπήρχε ένα νεόκτιστο παρόμοιο κάστρο προς πώληση, ποιο θα έχει την πιο ψηλή ζήτηση;

Εκεί που είδαμε κάποιο φως στην σήραγγα να πείσουμε το Δικαστήριο για τις δικές μας θέσεις, ξαφνικά και τελείως αψυχολόγητα, οι νέοι ιδιοκτήτες της κατοικίας (όχι της οικογένειας Παλληκαρίδη), αναφέρθηκαν στην δική τους μαρτυρία ότι η «κατοικία είναι ένα παλιόπραμα».

Στο τέλος συμβιβαστήκαμε, αλλά χάθηκε η ευκαιρία να παρθεί μια απόφαση επί τέτοιου ενδιαφέροντος θέματος, έστω και εάν αυτή η απόφαση θα ήταν σε Επαρχιακό Δικαστήριο.  Κρίμα.   

Το θέμα όμως παραμένει και είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον διότι άπτεται και πολλών άλλων θεμάτων που αφορούν κτίρια με ιστορία, είτε προσωπική, είτε αρχιτεκτονική είτε άλλως πως.

Επίσης το ερώτημα που τίθεται είναι τι ποσοστό υπεραξίας θα πρέπει να υιοθετηθεί εάν ένα Δικαστήριο αποδεχθεί την πιο πάνω βάση (ότι δηλαδή κτίρια με ιστορία έχουν μια υπεραξία). Είναι θέμα γνώμης και επιχειρημάτων με ιδιαίτερη βαρύτητα ασφαλώς στην άποψη του Δικαστηρίου.  Είμεθα της άποψης ότι δεν μπορεί να υπάρξει ένα σταθερό ποσοστό υπεραξίας και αυτό θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ανάλογα με την «ιστορικότητα» του κτιρίου.  ΄Ισως στο πιο πάνω παράδειγμα της κατοικίας Μακαρίου το ποσοστό να είναι +100%, η άποψη μας για την κατοικία Παλληκαρίδη 20% και ο αχερώνας του Λιοπετρίου 50% κλπ.  Από την άλλη, γιατί το αρχαίο αγγείο να πωλείται έστω 50 φορές πιο ψηλά από το κόστος ενός καινούργιου (δεν είναι ο μόνος λόγος, η ιστορικότητα του, που του προσθέτει μια υπεραξία;).

Ασφαλώς στο τέλος της ημέρας είναι το θέμα προσφοράς και ζήτησης και τούτο όχι διότι υπάρχει υπέρμετρη ή ακόμα ελάχιστη προσφορά τέτοιων κτιρίων όπως είναι και η περιορισμένη μεν αλλά υπαρκτή ζήτηση.  Πιστεύουμε ότι στο στάδιο αυτό που υπάρχουν κάποιοι ενδιαφερόμενοι της γενιάς του 1950-1960 και/ή λάτρεις της αρχαιολογίας με τα ανάλογα σωματεία και ιδιώτες, η ζήτηση είναι υπαρκτή.  Δύσκολο το εγχείρημα της υποστήριξης ή της απόρριψης τέτοιας προσέγγισης διότι, ίσως, η βάση να είναι μάλλον θεωρητική/προσωπική από την ευρύτερη ζήτηση της αγοράς.

F.R.I.C.S. - Αντώνης Λοίζου & Συνεργάτες ΕΠΕ – Εκτιμητές Ακινήτων & Διαχειριστές ΄Εργων Ανάπτυξης

www.aloizou.com.cy 

Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.